Mei 2021
Winnaar Elisabeth van Thüringenprijs in 2018
In 2018 wonnen het Leger des Heils, buursteunpunten Rotterdam en kunstenaar Jelle Korevaar een stimuleringsprijs voor hun project om kunst en zorg op een gedurfde manier te combineren en daarbij de cliënten sterk te betrekken.
Op het moment dat zij het project wilden gaan uitvoeren kwam de coronacrisis en moest het worden stil gelegd. Alleen met kinderen kon op dat moment via een bijzondere installatie het onderwerp ‘eenzaamheid’ als gespreksonderwerp worden aangesneden (zie foto). We kunnen niet wachten tot het écht van start kan gaan (we hopen juni 2021) want juist nú is eenzaamheid een onderwerp dat naar boven moet komen.
Leger des Heils, buurtsteunpunten Rotterdam en Jelle Korevaar: “De kracht van kunst voor de aanpak van maatschappelijke vraagstukken en kwetsbare groepen is groot. Kunst spreekt altijd de taal van emotie, raakt de harten van mensen en nodigt uit tot ander gedrag. Beide werelden hebben hun eigen verhalen, eigen beleving, eigen gevoel van gemeenschap, eigen betekenis; beide hebben hun eigen omgangsvormen, met geschreven en ongeschreven regels, eigen interpretaties van hun taak ten opzichte van de maatschappij met vormen van insluiting en uitsluiting. In beide werelden gaat de aandacht uit naar existentiële vragen.
In onze buurtsteunpunten herkennen we de groei van eenzaamheid. Veel mensen voelen zich eenzaam. Zo geeft 39 procent van de Nederlandse bevolking van 19 jaar en ouder aan zich eenzaam te voelen. Ongeveer 8 procent van deze mensen voelde zich ernstig of zeer ernstig eenzaam. Eenzaamheid gaat over het missen van betekenisvolle contacten en het gevoel ‘ertoe te doen’. Het raakt aan de kern van het menselijk bestaan. Iedereen krijgt er in zijn of haar leven mee te maken, bijvoorbeeld bij een verhuizing, een scheiding, verlies van werk of het overlijden van een naaste. Eenzaamheid is dus een persoonlijke ervaring die bij het leven hoort en waarmee je, met behulp van anderen, om moet leren gaan.
Eenzaamheid wordt een maatschappelijk vraagstuk wanneer mensen over een langere periode vereenzamen en in een neerwaartse spiraal terecht komen. Dit proces van vereenzamen verloopt in grote lijnen als volgt: iemand voelt zich eenzaam, zit niet lekker in zijn vel en trekt zich terug. De persoon ontwikkelt negatieve gedachten als: “ik ben niets waard en kan niet met mensen omgaan”. De eigenwaarde daalt en de persoon trekt zich nog verder terug. Omdat alledaagse problemen nauwelijks meer gedeeld worden en het gevoel van geborgenheid afneemt, stijgt het stressniveau en ontstaan er gezondheidsklachten.
De verbinding tussen kunst en welzijn is voor ons een hele natuurlijke. Het is niet zo dat we een nieuwe verbinding op een vreemde manier proberen te zoeken of 2 werelden bij elkaar proberen te brengen die niet bij elkaar passen. Kunst is vaak al bezig met sociale kwesties en kunst probeert ook om een sociale beweging op gang te brengen. Kunst wilt altijd raken, vragen stellen en veranderingen te weeg te brengen. Voor ons was het dan ook vooral de uitdaging om een kunstenaar te zoeken die bezig is met wat wij ook belangrijk vinden.
Jelle maakt een installatie die zoekt naar ‘ontmoetingen’. Een installatie die de jongere met de oudere verbindt, de allochtoon met de autochtoon, de analfabeet met de alfabeet, de rijke met de arme, de deelnemer die begeleidt wordt door het Leger des Heils en de werkende burger die musea bezoekt, de Nederlandssprekende met de Arabischsprekende, de dove met de blinde en de kreupele met de atleet. Kan een kunstproject met zijn universele taal onze bezoekers een draagvlak bieden waardoor bezoekers tot nieuwe verbindingen en inzichten komen?”